Η διαμόρφωση του γαιοκτητικού συστήματος στην Ελλάδα και η βρεταννική διπλωματία (1833-1843)

Υπεύθυνη προγράμματος: Εύη Καρούζου

Μια σύνδεση του ελληνικού γαιοκτητικού συστήματος με την βρεταννική διπλωματία μπορεί να θεωρείται αδόκιμη αφού η διπλωματία, κατά κανόνα, σχετίζεται περισσότερο με ζητήματα πολιτικά και βραχείας διάρκειας και λιγότερο με ζητήματα δομών μεγαλύτερης διάρκειας. Ωστόσο, αυτή η σύνδεση είναι ουσιαστική κατά την πρώτη δεκαετία του ελληνικού κράτους, επειδή την εποχή αυτή ακριβώς πολλές από τις μετέπειτα δομές της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, είναι ρευστά πεδία διεκδικήσεων πολλών κοινωνικών, πολιτικών και διπλωματικών δυνάμεων. Το γαιοκτητικό καθεστώς είναι ακόμη υπό διαμόρφωση και σε αυτή τη διαδικασία βαρύνει όχι μόνο ο κοινωνικός και οικονομικός χαρακτήρας της γαιοκτησίας αλλά και, κυρίως, ο πολιτικός της χαρακτήρας. Αυτόν τον πολιτικό χαρακτήρα τον δίνει η υποθήκευση των εθνικών γαιών για τα δάνεια της Ανεξαρτησίας, η σύνδεση εθνικών γαιών και τρίτης δόσης του δανείου των 60.000.000 φράγκων, οι σχέσεις του στέμματος και των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων με την ιδιοκτησία της γης κ.λ.π. Μέσω αυτής της πολιτικής πλευράς του γαιοκτητικού ζητήματος μπορεί να εξηγηθεί η συσχέτισή του με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Με το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα διερευνώνται οι θέσεις της βρεταννικής διπλωματίας απέναντι στο γαιοκτητικό ζήτημα της Ελλάδας όχι μόνο ως θέσεις πολιτικές αλλά και ως θέσεις για τη μορφή που μια ευρωπαϊκή δύναμη επιθυμεί να λάβει μια κοινωνία σε διαμόρφωση.